ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้
คืออาการที่ผู้ป่วยมีน้ำปัสสาวะเล็ดลอดออกมาโดยไม่สามารถควบคุมได้ ซึ่งเป็นภาวะที่รบกวนการใช้ชีวิตของผู้ป่วยและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต การกลั้นปัสสาวะไม่อยู่สามารถเกิดได้ทุกเพศทุกวัย แต่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย ในเพศหญิงสาเหตุสำคัญคือการที่ระดับเอสโตรเจนลดลงอย่างรวดเร็วในวัยหมดประจำเดือน เป็นเหตุให้ผนังท่อปัสสาวะบางลง ลดความสามารถในการปิดของหูรูดท่อปัสสาวะ ส่งผลให้หูรูดปิดสนิทได้ยากขึ้น ทำให้เกิดภาวะปัสสาวะเล็ดได้ ส่วนในเพศชายมักเกิดจากการที่มีภาวะต่อมลูกหมากโตจึงไปขัดขวางทางเดินปัสสาวะ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดปัญหาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เช่น กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอ ซึ่งอาจเกิดจากการตั้งครรภ์และการคลอดบุตร หรืออายุที่มากขึ้น การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ผู้ที่มีความสามารถในการเคลื่อนไหวร่างกายบกพร่อง ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน ผู้ที่ท้องผูกเรื้อรัง
กลั้นปัสสาวะไม่ได้ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ
ภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้แบบชั่วคราว มักมีสาเหตุโดยสามารถแก้ไขได้ ได้แก่
- ผู้ป่วยมักมีอาการเพ้อสับสน
- ผู้ที่มีอาการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
- ผู้ป่วยเพศหญิงที่มีปัญหาท่อปัสสาวะหรือช่องคลอดแห้งจากการขาดฮอร์โมน
- ผู้ป่วยที่มีปัญหาทางจิตเวช
- ผู้ป่วยที่มีการใช้ยาบางกลุ่ม เช่น ยาลดความดัน ยาที่มีฤทธิ์ต่อจิตประสาท
- ผู้ป่วยที่มีการสร้างปัสสาวะออกมาจำนวนมากในขณะทำการรักษา
- ผู้ป่วยที่มีปัญหาท้องผูก
กลั้นปัสสาวะไม่ได้แบบถาวร สามารถแบ่งออกได้เป็น 8 อาการคือ
- อาการไอ จาม ปัสสาวะเล็ด
- อาการปัสสาวะราด
- อาการไอจามปัสสาวะเล็ดร่วมกับปัสสาวะราด
- อาการปัสสาวะรดที่นอน
- อาการปัสสาวะไหลซึมตลอดเวลา
- อาการปัสสาวะไหลซึมออกมาในขณะเปลี่ยนท่าทาง
- อาการปัสสาวะไหลซึมออกมาโดยไม่รู้สึกตัว
- อาการปัสสาวะเล็ดราดขณะมีเพศสัมพันธ์