1. Q: กลุ่มโรคการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ Carpal tunnel syndrome (CTS) คืออะไร

    A: เป็นกลุ่มโรคกดทับเส้นประสาทที่พบได้บ่อยที่สุด สาเหตุเกิดจากมีการกดทับเส้นประสาท median nerve ที่บริเวณข้อมือซึ่งบริเวณนี้จะมีลักษณะเป็นโพรงหรืออุโมงค์ที่ประกอบไปด้วยผนังด้านหน้าได้แก่เอ็นที่เรียกว่า tranverse carpal ligament ส่วนผนังด้านหลังได้แก่กระดูกข้อมือ ถ้าโพรงนี้ตีบแคบจากสาเหตุใดก็ตาม ก็จะทำให้เกิดการกดทับเส้นประสาท median nerve ทำให้เกิดอากาปวด ชาบริเวณนิ้วหัวแม่มือถึงนิ้วนาง

2. Q: เส้นประสาท median nerve ทำหน้าที่อะไร

     A: เส้นประสาท median nerve ทำหน้าที่รับความรู้สึก และการเคลื่อนไหวบริเวณนิ้วหัวแม่มือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง

3. Q: เป็นโรคกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ ปวดข้อมือมากแต่ไม่อยากผ่าตัด  จะมีวิธีบำบัดตัวเองแบบใดได้บ้างนอกจากการกินยา

     A: ควรงดและพักการใช้ข้อมือโดยใส่อุปกรณ์พยุงข้อมือแบบมีแกนเหล็กเสริม (wrist splint)  การแช่มือในน้ำอุ่นหรือจุ่มพาราฟินเพื่อการบำบัด (paraffin)เพื่อลดอาการปวด

4. Q: บุคคลกลุ่มใดที่มีภาวะเสี่ยงเกิดโรคนี้ได้แก่

    A   - งานเขียนหนังสือ

          - การใช้เครื่องสั่นขุดเจาะ

         -ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย

         -อาจจะเกิดตามหลังข้ออักเสบ เช่น วัณโรค โรครูมาตอยด์    โรคเก๊าท์

         -ได้รับอุบัติเหตุที่ข้อมือ

         -เอ็นอักเสบจากการใช้งานอย่างต่อเนื่อง เช่น งานคอมพิวเตอร์ การบิดผ้า

5. Q: อาการแสดงของโรค Carpal tunnel syndrome  คืออะไร

    A: ปวด ชาบริเวณฝ่ามือและนิ้วมือจะมีอาการข้างเคียงหรือทั้ง 2 ข้าง มักจะมีอาการเด่นชัดในมือข้างที่ถนัด โดยเฉพาะนิ้วโป้ง ชี้ กลาง และนิ้วนางครึ่งนิ้ว (ดังรูป) 

6. Q: เส้นประสาทอักเสบมีอันตรายหรือไม่ อย่างไร

    A: 1.ปวดชาเส้นประสาท ทรมาน  จนไม่สามารถ นอน ทำงานได้ตามปกติ

          2.หยิบของไม่ถนัด เนื่องจากชา ทำให้จับของเล็กไม่ถนัด เขียนหนังสือไม่ได้

         3.กล้ามเนื้อในมืออ่อนแรง ลีบ

7. Q: การตรวจร่างกายที่เรียกว่า Tinel's test ทำได้อย่างไร

     A:เคาะบริเวณตรงกลางข้อมือซึ่งเป็นบริเวณที่เส้นประสาท median nerve ผ่าน จะมีอาการปวดหรือลักษณะไฟช็อต ร้าวไปที่นิ้วมือ

8. Q: การตรวจร่างกายที่เรียกว่า Phalen's test ทำได้อย่างไร

    A: ให้งอข้อมือ 90 องศาเป็นเวลา 1 นาที ผู้ป่วยจะมีอาการชา หรืออาการปวดบริเวณฝ่ามือและนิ้วมือ

9. Q: การตรวจพิเศษที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคนี้ คืออะไร

    A: - การตรวจคลื่นไฟฟ้าของเส้นประสาท Nerve conduction velocity

          - การตรวจคลื่นไฟฟ้าของกล้ามเนื้อElectromyography

          - การ x-ray ข้อมือ Wrist x-rays

10. Q: การป้องกันโรคโรคการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือCarpal tunnel syndrome  คืออะไร

       A: 1. เลี่ยงใช้ข้อมือเคลื่อนไหวซ้ำ ๆ ในท่าเดิม นานเกินไปนะครับ ตัวอย่างเช่น การใช้คีมหยิบจับอุปกรณ์ชิ้นเล็ก ๆ ซ้ำ ๆ และเป็นเวลานาน อันนี้ต้องมีการหมุนข้อมือ หรือต้องนวดข้อมือเป็นประจำครับ จะช่วยให้ข้อมือมีการผ่อนคลายอยู่เสมอครับ

            2. ถ้ามีการใช้เครื่องมือ ที่ต้องใช้ข้อมือช่วย หรือพยุง ควรใช้นิ้วมือช่วยอยู่เสมอนะครับ

            3. ส่วนใหญ่แล้วคุณหมอจะแนะนำให้ใช้มือ ด้วยท่าทีถือข้อมือตรงเสมอ และไม่งอมาก อาจใช้ที่ดามข้อมือช่วยอีกทางหนึ่ง

            4. มีการสลับสับเปลี่ยนการใช้มือซ้าย – ขวา เป็นพัก ๆการใช้มือเป็นครั้งคราวก็ช่วยได้นะครับ และพยายามลดความกดดันมือเวลาใช้มือด้วยนะครับ

11. Q: การรักษาโดยไม่ผ่าตัด ทำได้อย่างไร

       A: หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้ปวดมากขึ้น การใส่อุปกรณ์พยุงข้อมือแบบมีแกน (wrist splint) เพื่อพักข้อมือ หากมีอาการบวมให้ประคบเย็น

12. Q: ข้อบ่งชี้สำหรับทำการผ่าตัดโรค Carpal tunnel syndrome  คืออะไร

       A: - การรักษาด้วยยาและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้วไม่ได้ผล

             - ในรายที่มีอาการรุนแรงกล้ามเนื้อฝ่อมักจะไม่ได้ผลเมื่อรักษาด้วยยา

13. Q: วิธีการผ่าตัดสามารถทำได้อย่างไรบ้าง

      A: -การผ่าตัดโดยการเปิดแผลและตัดเอ็นที่ด้านหน้า และขยายช่องให้ใหญ่ขึ้น

            -การผ่าตัดโดยการส่องกล้องข้อดีแผลจะเล็กกว่าการผ่าตัด

14. Q: เมื่อไหร่ต้องไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา

       A: ถ้ามีอาการเฉพาะเวลานอน หรือเวลาทำงานหนัก แนะนำให้ดูแลตนเองโดยการลดกิจกรรมที่ต้องใช้ข้อมือลง ถ้าอาการดีขึ้นก็ไม่จำเป็นต้องมาพบแพทย์ แต่ถ้ามีอาการมากขึ้น ทำงานนิดหน่อยก็มีอาการ ควรมาพบแพทย์เพื่อทำการรักษา

15. Q: เคล็ดลับเพื่อลดอาการปวดและสร้างเสริมข้อมือทำได้อย่างไร

      A: 1. วางคอมพิวเตอร์ให้ห่างจากตัวพอดีกับช่วงแขน จับเมาส์และคีย์บอร์ด สบายๆ ไม่เหยียดหรืองอข้อมือ

            2. จัดท่าทางขณะพิมพ์คีย์บอร์ดให้ทั้งท่อนแขน วางอยู่ในแนวขนานกับพื้น

           3. ใช้แผ่นรองข้อมือนุ่ม ๆ มารองที่ข้อมือ ขณะใช้เมาส์

           4. ขณะใช้คอมพิวเตอร์ ควรผ่อนคลายอิริยาบถทุกๆ 15-20 นาที

           5. บริหารข้อมือ โดยการทำฝ่ามือให้ตั้งฉากกับแขนพร้อมออกแรงดึงฝ่ามือเข้ามาหาตัว โดยทำทั้งหงายมือและคว่ำมือ หรืออาจใช้การดันฝ่ามือกับพื้นแทนได้