1. Q: โรคเบาหวานที่พบได้บ่อยและเป็นปัญหาที่สำคัญในประเทศไทย คือ

A: โรคเบาหวานชนิดที่ไม่พึ่งอินซูลิน

2. Q: แนวทางในการป้องกันและรักษาโรคเบาหวาน มีกี่ระดับอะไรบ้าง

A: 3 ระดับ คือ ระดับแรก คือการป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน (primary prevention) โดยเฉพาะอย่าง      ยิ่งในบุคคลที่มีความเสี่ยงสูง ต่อการเกิดโรค ระดับที่สอง คือการพยายามชะลอการดำเนินของโรค             (secondary prevention) โดยมาตรการต่างๆ ที่มีอยู่ รวมทั้งการวินิจฉัยโรคในผู้ป่วยที่ยัง ไม่มีอาการ         เพื่อให้การรักษาอย่างถูกต้องตั้งแต่เริ่มแรก   และระดับสุดท้าย คือการป้องกัน หรือชะลอการเกิด               ภาวะแทรกซ้อน และทุพพลภาพอันเนื่องมา                จากโรคเบาหวาน (tertiary prevention)

3. Q: เหตุใดแผลเบาหวานจึงหายยาก

A:           1.ปลายประสาทเสื่อม ผู้ป่วยเบาหวานจะสูญเสียการรับความรู้สึกเจ็บปวดหรือความรู้สึกร้อนเย็น             

              2.ความผิดปกติของหลอดเลือด เนื่องจากเกิดภาวะหลอดเลือดตีบแข็งจนบางครั้งอุดตัน ซึ่งเกิดขึ้น            ได้ทั้งในหลอดเลือดแดงใหญ่และหลอดเลือดฝอย ทำให้เกิดแผลที่เท้าขึ้นได้เองเนื่องจากเนื้อเยื่อ           ขาดเลือดไปเลี้ยง พบได้ที่ปลายนิ้วเท้าทั้งห้าหรือส้นเท้า                                                                     

             3.การติดเชื้อแทรกซ้อน

4. Q:  การรักษาแผลที่เท้าเบื้องต้นทำได้อย่างไร

A: ควรล้างแผลให้สะอาดด้วยน้ำอุ่นและสบู่ เช็ดให้แห้ง ใส่ยาฆ่าเชื้อ เช่น เบตาดีน ปิดแผลด้วยผ้าปิดแผลที่แห้งและผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว

5. Q: การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวาน ควรควบคุมให้อยู่ในระดับใด

A: ประมาณ 140 มิลลิกรัม/เดซิลิตร

6. Q: ปัจจัยใดที่มีความสำคัญอย่างมาก ต่อการเกิดโรคเบาหวาน

 A: ปัจจัยทางพันธุกรรม

7. Q: พราะเหตุใดความเครียด จึงเป็นอีกปัจจัยเสี่ยงหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคเบาหวาน

A: ภาวะเครียดทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน เช่น glucagon, cortisol  และcatecholamines ซึ่งมีผลทำให้ระดับน้ำตาลสูงขึ้นได้

8. Q: ยาที่อาจเป็นผลต่อตับอ่อน ทำให้หลั่งอินซูลินได้น้อยลง ได้แก่อะไรบ้าง

A: คือ ยาลดความดันโลหิต ยาขับปัสสาวะ ยาต้านเบต้า คอร์ติโคสเตียรอยด์ และยาคุมกำเนิดบางชนิด

9. Q: การบริโภคสารอาหารชนิดใดอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานได้

A: การหันมานิยมบริโภคอาหารแบบตะวันตก ซึ่งมีไขมันสูง และปริมาณเส้นใยอาหารต่ำ

10. Q: การตรวจร่างกายในระบบประสาทที่สามารถบอกถึงความรุนแรงของ neuropathy ได้ ประกอบ     ด้วยอะไรบ้าง

       A:    การตรวจประกอบด้วย sensation light touch , pinprick , motor strength , vibration และ        propioception การสญเสีย propioception ทําให้เกิด positive Romberg ‘ s sign และทําให้ deep           tendon reflex  ที่เข่าและที่เท้าลดลง

11. Q: การตรวจร่างกายผู้ป่วยเบาหวานที่สำคัญอีกอย่างหนึ่ง คืออะไร

A: การคลำชีพจร ที่ขา 2 ข้าง

12. Q: คำแนะนำที่เป็นการป้องกันการถูกตัดขาจากโรคเบาหวาน คืออะไร

A: ควรตรวจเท้าและบริเวณซอกนิ้วเท้าอย่างละเอียดทุกวัน เพื่อค้นหาความผิดปกติเช่น หนังด้านแข็ง    ตุ่มพุพอง ตาปลา รอยแตก หรือการติดเชื้อราหรือไม่

13. Q: เพราะเหตุใดจึงห้ามตัดตาปลา หรือผิวหนังแข็งด้วยตนเอง

A: เพราะอาจทำให้แผลลุกลามได้เนื่องจากขาดความรู้สึก

14. Q: เพราะเหตุใด ผู้ป่วยเบาหวานจึงควรงดสูบบุหรี่

A: เพราะการสูบบุหรี่เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดเส้นเลือดตีบตัน และจะเร่งให้เส้นเลือดเล็กๆที่เท้าตีบตันเร็วขึ้น

15. Q: ลักษณะรองเท้าที่เหมาะสมในผู้ป่วยเบาหวานคือ

A: สวมใส่สบาย น้ำหนักเบา อากาศถ่ายเทสะดวก ภายในนิ่มไม่มีรอยกดเจ็บต่อฝ่าเท้า

16. Q: ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ(Hypoglycemia) ในผู้ป่วยเบาหวานมีอาการอย่างไร

A: มีอาการดังต่อไปนี้เช่น เหงื่อออกมาก ตัวเย็น มือสั่น รู้สึกอ่อนเพลีย มึนงง หงุดหงิดฉุนเฉียวขึ้นมา      ทันทีทันใด หัวใจเต้นแรงและเร็ว ปวดหรือมึนศีรษะ เห็นภาพซ้อนตาพร่ามัว หิวมาก หน้าซีดพูด             ไม่ชัด ชักและหมดสติ อาการภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำมักเกิดจาก การฉีดอินซูลิน (Insulin) หรือกิน             ยาลดระดับน้ำตาลมากไป

17. Q: Fasting Blood Sugar (FBS) คืออะไร

A: เป็นการวัดระดับน้ำตาลในเลือดโดยตรงโดยการเจาะเลือดก่อนการกินอาหารเช้า (ห้ามกินอะไรหลังเที่ยงคืนก่อนการเจาะเลือด)

18. Q: หลักในการการควบคุมอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน(Diabetes Nutrition guide) ชนิดไม่พึ่งอินซูลิน คืออะไร

A: การควบคุมอาหารจึงทำได้โดยการกินอาหารให้น้อยลงโดยเฉพาะอาหารจำพวกไขมัน กินอาหารให้ถูกหลักโภชนาการควบคู่ไปกับการออกกำลังกายเป็นประจำ

19. Q: ปัจจุบันยาที่ใช้ลดระดับน้ำตาลในเลือดมีกี่ประเภท

A: มีอยู่ 2 ประเภทด้วยกันคือ 1.ยาฉีดอินซูลิน (Insulin Preparations) 2. ยากิน (Oral Hypoglycemic     Agents)

20. Q: สิ่งที่ผู้ป่วยเบาหวานควรให้ความระมัดระวังคือ

A: อย่าเดินเท้าเปล่าโดยเด็ดขาดไม่ว่าจะอยู่ในบ้านก็ตามให้ใส่รองเท้าแตะขณะอยู่ในบ้านเพราะผู้ป่วยเบาหวานอาจเดินไปเหยียบเศษวัสดุต่างๆที่อาจทำให้เกิดแผลที่เท้าได้โดยไม่รู้ตัว  

21. Q: การออกกำลังกายที่เหมาะกับผู้ป่วยเบาหวานคือ

A:การเดินเร็วๆ การวิ่งเหยาะๆ และการว่ายน้ำ ฯลฯ ระยะเวลาในการออกกำลังกายควรเป็นครั้งละ 20-45 นาที ให้ผู้ป่วยเบาหวานพยายามทำให้ได้สม่ำเสมอทุกวันหรืออย่างน้อยที่สุดสัปดาห์ละ 3 ครั้ง

22. Q: ข้อควรระวังในการออกกำลังกายของผู้ป่วยเบาหวานคือ

A: ระหว่างการออกกำลังกายหากเกิดอาการดังต่อไปนี้ให้หยุดออกกำลังกายและปรึกษาแพทย์ทันที

อาการดังกล่าวคือ หน้ามืด ตาพร่ามัว หิว เหงื่อออกมาก ใจสั่น เหนื่อยมากผิดปกติ เป็นแผลที่เท้า เจ็บแน่นที่หน้าอก

23. Q: การรักษาดูแลอาการที่เกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ คือ

A: ให้ผู้ป่วยเบาหวานกินอะไรก็ได้ที่สามารถถูกดูดซึมและเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดได้โดยเร็วเช่น นมรสหวาน ลูกกวาดหรือน้ำหวาน ฯลฯ แล้วให้ผู้ป่วยพักผ่อนรอดูอาการสักครู่หนึ่ง

24. Q: สิ่งที่ผู้ป่วยโรคเบาหวานต้องปรับตัวคือ

A: หมั่นมาพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอและตั้งใจปฏิบัติตัวตามคำแนะนำของแพทย์ด้วยความพยายาม           การปฏิบัติตนตามคำแนะนำของแพทย์จะมีเป้าหมายอยู่ที่การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ใกล้                เคียงกับคนปกติ

25. Q: รูปแบบในการออกกำลังกายในผู้ป่วยเบาหวาน คืออะไร

A: การออกกำลังกายในผู้ป่วยเบาหวานมักจะไม่มีรูปแบบตายตัวหรือท่าทางเฉพาะ ขึ้นอยู่กับ       สภาพ     ของผู้ป่วยว่าจะเหมาะกับการออกกำลังกายแบบใด ตัวอย่างเช่น ปั่นจักรยาน เดินเร็ว วิ่งเหยาะ   ว่ายน้ำ โยคะ ฤๅษีดัดตน รำมวยจีน รำไม้พลอง การยกน้ำหนักเบา ๆ เพื่อเพิ่มกำลังกล้ามเนื้อ หรือ  แม้แต่การทำงานบ้าน งานสวน ถ้าทำติดต่อกัน อย่างน้อย 20 นาที ก็ถือว่าเป็นการออกกำ ลังกายเช่นกัน แต่ทั้งนี้จะต้องไม่หักโหมมากนัก